نحوه تولید لوله های گالوانیزه
در مطالب قبل راجب فرایند گالوانیزاسیون، چگونگی انجام ان و انواع لوله گالوانیزه صحبت کردیم حال میخواهیم نحوه تولید لوله های گالوانیزه را بررس کنیم.
لوله های گالوانیزه به دو صورت زیر طراحی و تولید میشوند
- لوله گالوانیزه سرد
- لوله گالوانیزه گرم
لوله گالوانیزه سرد
لوله گالوانیزه سرد به لوله های گالوانیزه اهنی یا فولادی گفته میشود که در دمای پایین آبکاری و گالوانیزه می شوند و روکش روی ، بر روی این لوله ها قرار می گیرد.
این نوع گالوانیزه کردن لوله ، مقاومت واستحکام چندان زیادی ندارد و حتی با کشیدن یک شیع فلزی بر روی سطح لوله ، روکش روی آن ضربه میبیند و خراش بر میدارد .با توجه به شرایط محیطی که لوله گالوانیزه سرد یا مبلی در آن استفاده می شود می توان گفت که عمر مفید آن بین3 سال تا 7 سال است و در صورتی که این لوله ها در محیط های خشک مورد استفاده شود که رطوبت زیادی وجود نداشته باشد می توانند تا 8 سال نیز عمرمفید داشته باشند.
پس احتمال زنگار و زنگ زدگی لوله گالوانیزه سرد وجود دارد در نتیجه امکان خوردگی نیز وجود دارد.
عملیات ابکاری و گالوانیزاسیون لوله های گالوانیزه به روش سرد باعث می شود که روکشی که لوله را آبکاری کرده و از جنس فلز روی است تقریبا بین 2 تا 7 درصد از وزن کل لوله را تشکیل میدهد.که این میزان از وزن کاملا بستگی به اندازه ضخامت روکش روی دارد .
لوله ها گالوانیزه چه گرم و چه سرد در هر ابعاد ومتراژی امکان آبکاری دارند و تمامی لوله های فلزی و فولادی موجود در بازار را می توان آبکاری نمود.در روش گالوانیزه سرد لوله ها که الکترولیزنیز نامیده می شود ،نمک روی را داخل محلول آبی یا اسیدی ریخته و مخلوط می کنند و برسطح لوله اسپری می کنند. در این روش گالوانیزه ضخامت لایه آبکاری روی در حدود 25 میکرون می باشد.
کاربرد های لوله گالوانیزه سرد
لوله گالوانیزه سرد دارای کاربرد های بسیار گسترده و چشمگیری در صنایع مختلف است و می توان نمونه های آن را درساختمان های مسکونی، اداری، تجاری، نظامی، پزشکی و… مشاهده کرد. برای حفاظت هر چه بیشتر از کابل های برق و رعایت اصول استاندار به جهت ایمن کاری بهتر است آن ها را از لوله های گالوانیزه عبور داد تا دغدغه آسیب دیدگی کابل های برق در محیط های داخلی ساختمان را نداشته باشیم.
لوله گالوانیزه گرم
لوله گالوانیزه گرم به لوله های گالوانیزه فولادی یا لوله گالونیزه آهنی گفته می شود که عملیات آبکاری آن ها در دمای بالا یعنی 420 درجه سانتی گراد آبکاری می شوند و به وسیله فلز عنصر روی پوشش داده می شوند.
عناصر قلع یا روی با مولکول های آهن که لوله فولادی از آن ساخته شده واکنش شیمیایی داده و اتصال مقاومی بین این عناصر و فلز لوله انجام می شود که موجب می شود تا لوله های گالوانیزه گرم مقاومت بیشتری نسبت به لوله های گالوانیزه سرد داشته باشد.
میزان عمق نفوذ فلز روی در لوله های فولادی که از طریق فرآیند گالوانیزاسیون و آبکاری گرم، ایجاد می شود ، از حدود 35 میکرون تا 65 میکرون می باشد . این در حالی می باشد که در لوله های گالوانیزه سرد ، عمق فلز روی آبکاری شده نهایتا تا 15 میکرون خواهد رسید.
با توجه به شرایط محیطی که لوله گالوانیزه در آن استفاده و به کارگرفته می شود می توان گفت که عمر مفید این لوله ها معمولا بین 25 تا 30 سال است. دمای 420 درجه سانتی گراد و ادغام شدن مولکول های قلع و فولاد باعث افزایش بسیار زیاد طول عمر لوله گالوانیزه آبکاری گرم می شوند.
در واقع ، روش گالونیزاسیون گرم ، عناصر فلز روی را با فولادی که لوله ازآن ساخته شده ادغام کرده و به لوله گالوانیزه ای ضد زنگ و ضد خوردگی تبدیل میکند و در اثر ضربه دیدن لوله ، مقاومت خود را از دست نمی دهد و روکش روی آن از بین نمی رود .
کاربرد های لوله گالوانیزه گرم
لوله گالوانیزه گرم برای انتقال گاز زغال سنگ موجود در معادن و همچنین انتقال بخار مورد استفاده قرار می گیرد.
برای پوشش دهی قطعاتی ک در فضاهای باز مورد استفاده قرار می گیرند مانند:
- دکل های مخابراتی
- دکل های فشار قوی برق
- لوله های آب با ضخامت بالا
- گارد ریل جاده ها
- تیر های برق نیز با این روش در برابر پوسیدگی و مواد خورنده محافظت می شوند
در گذشته از این لوله ها برای انتقال آب استفاده می شد. اما از آنجا که عمر این لوله ها محدود بوده است، پس از مدتی دچار زنگ زدگی می شدند. آهن های اکسید شده، با آبی که در این لوله ها جریان داشت، ترکیب میشد و رنگ آن را به رنگ زرد، تغییر می داد. همچنین به دلیل زنگ زدگی لوله، جداره داخلی آن ،صافی خود را از دست داده و زبر میشد. به این ترتیب شرایط تجمع باکتری ها درون لوله ها، فراهم می شد. به همین دلیل در سال 1960 استفاده از لوله گالوانیزه برای انتقال آب ممنوع شد.
نحوه تشخیص لوله های گالوانیزه سرد و گرم
با توجه به تعاریف و نکات گفته شده می توان گفت که تفاوت لوله گالوانیزه گرم وگالوانیزه سرد را می توان بر اساس رنگ این لوله ها تشخیص داد. نحوه تشخیص به این صورت می باشد که لوله گالوانیزه گرم به دلیل عملیات شیمیایی متحمل شده در زمان عملیات گالوانیزاسیون و آبکاری آن در دمای بالا رنگ آن بسیار براق تر از لوله گالوانیزه تولید شده به روش آبکاری سرد است.
در لوله های گالوانیزه سرد میزان براق بودن لوله به ضخامت و ورق لوله بستگی دارد. مثلا لوله هایی با ضخامت یک میلیمتر یا یک و نیم میلیمتر که اصطلاحا با نام لوله مبلی نیز شناخته می شوند براق تر از لوله های با ضخامت بالا هستند و دلیل آن هم این است که از ورق های براق ترو روشن تری ساخته شده اند.
دیگر تفاوت لوله گالوانیزه گرم از گالوانیزه سرد یا مبلی این است که معمولا لوله های گالوانیزه گرم به صورت دو سر رزوه دنده تولید و ساخته می شوند در حالی که لوله گالوانیزه سرد یا مبلی بدون رزوه است، البته می توان آنها را رزوه دار نیز تولید کرد.